Aanhoudend tekort technisch personeel mobiliteitsbranche regio Amersfoort
18.04.2024Hoewel de handel, het onderhoud en de verkoop van vervoersmiddelen geen hele grote speler is op de regionale arbeidsmarkt in Amersfoort, kopen mensen in de regio ook auto’s en laten zij deze repareren. Net als bijna alle sectoren en beroepsgroepen, heeft de mobiliteitsbranche te maken met een zeer krappe arbeidsmarkt. Trends als verduurzaming en nieuwe technologie veranderen de beroepen in de branche. Hiervoor is een goede opleiding en constante bijscholing nodig. Een groot deel van de werkenden in de branche bestaat uit jongeren. Hierdoor speelt vergrijzing een minder grote rol.
Aanhoudend tekort technisch personeel in mobiliteitsbranche
De mobiliteitsbranche, waarin landelijk ongeveer 119.000 mensen werken, gaat over handel en reparatie van auto’s en voertuigen. De mobiliteitsbranche bestaat uit drie verschillende beroepsrichtingen. Binnen de branche is de technische richting het grootste. Daarbinnen zijn automonteurs de grootste beroepsgroep, maar ook beroepen zoals schadeherstellers en autospuiters vallen onder de technische beroepsrichting. De commerciële beroepsrichting binnen de mobiliteitsbranche bevat de handel en verkoop. Hieronder vallen beroepen als verkopers, inkopers en vertegenwoordigers. De economisch-administratieve beroepsrichting bestaat uit beroepen als financieel medewerkers, logistiek medewerkers en voorraadbeheerders.
Het tekort aan technisch personeel voor de mobiliteitsbranche blijkt onder meer uit de terugloop van het aantal WW-gerechtigden dat eind 2023 ingeschreven stond in vergelijking met medio 2020. In coronatijd bereikte het aantal WW-gerechtigden voor een technisch of verkoopberoep dat in de mobiliteitsbranche zou passen een piek. Het aantal ingeschreven WW-gerechtigden met als inschrijvingsberoep één van de in de branche gezochte beroepen is in de afgelopen tweeëneenhalf jaar tijd in de regio Amersfoort afgenomen met 40%.
Aantal openstaande vacatures in de branche neemt toe
Dat de nood hoog is, blijkt uit het aantal openstaande vacatures voor bovengenoemde beroepen. In de arbeidsmarktregio Amersfoort stonden in het vierde kwartaal van 2023 in totaal zo’n 150 vacatures open. Hiervan was het overgrote deel voor technische beroepen, maar ook een aantal voor verkoopberoepen. Deze stijging van het aantal openstaande vacatures op jaarbasis is al een aantal jaren zichtbaar en zorgt ervoor dat de spanning in de branche onverminderd hoog blijf. In de grafiek hiernaast, die de openstaande vacatures en de kortdurende WW-uitkeringen op jaarbasis weergeeft, is dit te zien.
Verduurzaming en nieuwe technologieën
De afgelopen jaren is het aantal elektrische auto’s sterk toegenomen. Het toekomstige verbod op de verkoop van auto’s die CO2 uitstoten zorgt ervoor dat de verkoop van nieuwe benzine- en dieselauto’s sterk zal afnemen. Hiervoor is wel vereist dat het aantal laadpalen meegroeit en de inrichting van de werkplaats ingericht is op zowel elektrische auto’s als auto’s die rijden op fossiele brandstoffen. Omdat data steeds belangrijker wordt, denk aan bijvoorbeeld een diagnosesysteem in de auto, verandert ook het beroep van automonteur de komende jaren sterk. Zo zal er meer specialistische ICT-kennis vereist zijn, maar ook kennis van het vervangen van (elektrische) onderdelen. Hierdoor zullen werkgevers in de mobiliteitsbranche de technische werkplaats ook anders moeten inrichten.
Mbo-studenten én overstappers kunnen het verschil maken
In de mobiliteitsbranche werken relatief veel jongeren. Landelijk is 23% van het personeelsbestand jonger dan 25 jaar. Een groot deel van de jongeren is op mbo-niveau 2, 3 of 4 opgeleid. Het aantal hbo’ers en wo’ers dat werkzaam is in de mobiliteitsbranche is ten opzichte van andere sectoren zeer laag. Het gaat dan om managers en ondersteunende staffuncties, zoals bijvoorbeeld inkopers en boekhouders. Hoewel er weinig hbo’ers als automonteur werken, is op dit niveau de opleiding automotive te volgen. Deze richt zich op het veilig en duurzaam door ontwikkelen van een voertuig en het inspelen op (internationale) mobiliteitsontwikkelingen.
Mobiliteitsbranche in de regio Amersfoort
Het WerkgeversServicepunt (WSP) regio Amersfoort is op meerdere manieren betrokken bij de werving en selectie voor de mobiliteitsbranche. Zo is in maart 2024, in samenwerking met WSP Midden-Utrecht en werkgever Innovam uit Nieuwegein, gestart met het leerwerktraject voor Basis Autoschadehersteller. De opleiding duurt vier maanden met behoud van uitkering. Daarna volgt een arbeidscontract met een van de aangesloten schadeherstel bedrijven. Daarnaast heeft UWV een landelijk convenant met Maintec Vakschool afgesloten voor onder andere het leerwerktraject Autoschadehersteller. Dit betreft een opleiding van een maand in Zeist met aansluitend een stage en een detachering via Maintec bij een bedrijf in de functie van autoschadehersteller.
Najat Ahmiane, adviseur werkgeversdiensten, WSP regio Amersfoort: ‘Toch blijkt dat er nog steeds te weinig mensen worden opgeleid om alle vacatures in de autobranche te kunnen vervullen. Er zijn voldoende mogelijkheden en/of leerwerktrajecten voor kandidaten die interesse hebben om te werken in de mobiliteitsbranche, maar er is te weinig animo hiervoor in vergelijking met een aantal jaren geleden.’ Op 23 april organiseert het WSP regio Amersfoort daarom een open dag bij Maintec in Zeist. Geïnteresseerde kandidaten krijgen dan meer informatie over het leerwerktraject en gaan aansluitend zelf praktisch aan de slag door een auto uit te deuken. Dit alles om het vak te promoten en meer kandidaten de opleiding in te krijgen. Najat: ‘Op deze manier zijn al veel kandidaten toegeleid richting het vak van autoschadehersteller. Vooralsnog lukt het Maintec Vakschool om de klassen vol te krijgen, mede dankzij de samenwerking met de verschillende WSP’s uit de regio’s Utrecht, Hilversum en Amersfoort.’
Ontwikkeling WW-uitkeringen
In maart 2024 werden er in de arbeidsmarktregio Amersfoort 3.067 WW-uitkeringen verstrekt. Dit is opnieuw een stijging ten opzichte van de maand ervoor (+0,8%). In vergelijking met maart 2023 nam het totaal aantal verstrekte WW-uitkeringen in de regio Amersfoort toe met 6,8%. De stijging in geheel Nederland over dezelfde periode bedroeg 10,3%. De grootste stijging was wederom zichtbaar in de detailhandel (6,7%). Een afname zien we in enkele sectoren zoals de schoonmaak (-11,6%) en onderwijs (-6,3%), maar daar gaat hem om slechts enkele WW-uitkeringen.